Hoi4 Başlangıç Rehberi

Overview

Oyunun temel mekanikleri Türkiye üzerinden örneklerle anlatacağım.

1.0 Hearts of Iron IV nedir? Ne değildir?

Tam anlamıyla gerçek zamanlı olmasa da büyük strateji diye tabir ettiğimiz bir oyun hoi4.
2. dünya savaşını konu alıyor, bizlere seçtiğimiz ülkelerle bu deneyimi yaşıyoruz. Bildiğiniz gibi Almanya, İtalya, bazı balkan ülkerine karşı Sovyetler ve İngiltere, Fransa ve sonradan katılan Amerika gibi gibi devletler birbirleriyle kapışıyor. Tabi tarihsel oynamak şart değil bunu da göstereceğim.

1.1 Oyuna Başlamak

Başlangıçta karşımızda şöyle bir menü var.
Single player dedikten sonra New game diyoruz ve karşımıza şöyle bir menü geliyor.

1936’ı veya 1939 tarihlerin ikisinden birisini seçmemize olanak sağlıyor oyun. Peki ne farkı var. 1936 tarihinde ülkenin temelini biz atma şansına sahibiz ancak 1939 yılında öyle bir seçenek yok, savaş kapıda yani hızlı bir oyun için 1939 seçenek olarak sunulsa da neredeyse tüm hoi4 oyuncuları 1936 tarihinde başlar, çünkü bir oyuncu için 1939 tarihinde artık yapacak pek bir şey kalmamıştır.

1936 tarihini seçtikten sonra

Karşımızda şöyle bir menü geliyor, buradan oynamak istediğimiz ülkeleri seçebiliriz, ancak istediğimiz ülke burada yoksa solda portresi olmayan seçeneği seçip (Other Countries) bu ekrana gelip,
İstediğimiz ülkeyi seçebiliriz. Sağ altta iki tane önemli buton var. Eğer başarım kasmak istiyorsanız ironman mode açık olmalı (Ironman açık olduğunda konsol hileleri kapanır ve tek bir save dosyanız olur) , diğer historical ai focus ise ülkelerin tarihi olarak gitmesini istiyorsanız işaretli olmalı. Ülkeri seçtik ve hazırsak diğer kısıma geçelim.

1.2 Oyuna Giriş

Oyuna girdik ve karşımıza şöyle bir ekran geliyor, Ne yapmam lazım?

İlk bakışta çoğu şeyde olduğu gibi karmaşık gelse bile mantıklarını kavradığınızda aslında oldukça kolay olduğunu göreceğiz. Bu yüzden size sırayla ana ekranda neler olup bittiğini anlatayım.Soldaki küçük barda Political Power (Politik güç) adında bir puanımız var bu nedir? Kısaltmasını PP olarak kullanacağım.
Her ülke ne olduğu fark etmeksizin her gün 2 PP alır. Bu puan Devlet lideri, Politik yardımcılar, Ülkesel bonuslar, İstikrar gibi özelliklerle bu puan kazanımını arttırabilir. Peki biz bu puanla ne yapabiliriz? Ülkemizin bayrağına tıkladığımızda şöyle bir ekran geliyor,

Burada solda alta şöyle bir kısım var
Bu kısım ülkemizin politik yardımcılarını koyabileceğimiz, üretim, ticaret yasaları gibi gibi özelliklerin hepsini PP puanıyla koyuyor, çıkarıyor veya değiştiriyoruz. Buradaki her yapacağımız hareket PP olmadan olmuyor kısacası.

Ayrıca Soldaki kırmızı kutuyla işaretlediğim Event and decisions (Olay ve kararlar) kısmına geldiğimizde seçebileceğimiz seçenekler mevcut bunların çoğunu yapabilmek için PP puanına ihtiyacımız olacaktır.

Burada küçük bir not:
bu ksımda bir ulusal odak seçersek günlük kazandığımız PP puanı, 1 puan azalacaktır.

Sırayla devam edersek sırada Stabilty (İstikrar) var. Bu puanın yüksek olması

• Askeri fabrika ve tersanelerin üretim hızını
• daha fazla PP puanı kazanmamızı
• daha fazla Sivil fabrika kullanmamızı sağlayan bonusları var.

Yüksek olması size avantajlar sağlıyorken düşük olursa dediğim özelliklerin tam tersi negatif özellikler veriyor. Yani istikrarı olabildiğince yüksekte tutun.

Bu kısım ise War Support (Savaş desteği) Ülkemizde yaşayan insanların savaşı ne kadar destediklerini gösteriyor. War support yüksek olursa

• Mobilization Speed (Seferberlik Hızı)
• Surrender Limit ( Teslimiyet limiti)
• Günlük komuta puanı kazanımızı arttırıyor veya azaltıyor.

Yüksek olması gene Pozitif yönde etkilerken düşük olması negatif olarak etkiliyor. Burada sadece Mobilization Speed (Seferberlik Hızı) anlatacağım diğerlerini detaylı olarak savaş rehberimde anlatırım. Mobilization Speed (Seferberlik Hızı) Günlük askeri nüfus kazanma hızımız. Seferberlik hızı ne kadar yüksek olursa günlük olarak kazanacağımız asker sayımız artar.

Manpower (İnsangücü). Sahada olmayan askeri personel sayımız. Ölen askerler oldukça bu havuzdan sahaya geçerler veyahut yeni birlikler oluşturacaksak burada hazırda bekleyen askeri personelimizin olması gerekiyor.

Toplam Fabrika sayımız. Sivil-Askeri ve Tersaneler.

Burada depodaki petrolümüz. Yandaki 3.2 yazısı petrol depomuzun 3.2 yıl içinde dolacağını gösteriyor. Tank, uçak, gemi veyahut askeri taburlarımızda mekanize birliklerimiz mevcut ise hareket etmesi için petrole ihtiyacı olacaktır.

Convoy (Konvoy) sayımız. Ticaret yaparken denizaşırıysa yük gemilerine ihtiyacınız olacaktır. Olmaması durumunda eksik mal tedariki yapacaksınızdır.

Soldaki küçük barı artık tamamen size anlattım. Bu şekilde uzunca anlatıyorum çünkü belli bir noktada hepsi birbirine bağlanacak.

1.3 Araştırma

Gelelim araştırma kısmına
Kırmızı olarak işaretlediğim yerlere tıklıyarak araştırma menüsüne geçiyoruz.
Başlangıçta Türkiye olarak tam tamına 3 boş araştırma yerimiz var. Bu aynı anda 3 tane araştırma yapabileceğimiz anlamına geliyor. Bazı ülkeler Almanya, İtalya, İngiltere vs. gibi ülkeler 4 araştırma yeriyle başlayabiliyor. Bu slotlar Focus Tree (Odak ağacından arttırılabiliyor.)

Klasik bir oyunda Amerika maksimum 6 slot alabilirken, diğer ülkeler maksimum 5 slot alabiliyor.
(Ufak bir not: Almanya, Demokratik olursa 6 slota çıkabiliyor.)

Şimdi bu bilgilerden sonra detaylıca araştırma kısmına girelim.

Karşımızda şöyle bir ekran var. üst kısmı sırasıyla anlatayım.

Soldan sırayla

• Askeri (Piyade Tüfekleri, Mekanizeler, Özel Kuvvetlerin araştırmaları bu kısımda)
• Destek Bölükleri ( Mühendis, İzci, askeri polis, Bakım, saha sağlık bölükleri gibi araştırmalar)
• Zırhlılar ( hafif, orta, ağır, süper ağır, amfibi ve modern tank araştırmaları bu kısımda)
• Topçular (Anti-hava, Topçular, anti-tank ve roketli topçu birimler bu kısımda)
• Savaş Doktirini ( Askeri birliklerimizin kullanacağı savaş taktiklerini buradan araştırıyoruz.)
• Donanma ( Tüm gemi birimleri, gemi donanımları gibi araştırmalar bu kısımda)
• Donanma Doktirini ( Donanmamızın savaşta hangi taktikleri uygulayacağını buradan seçiyoruz.)
• Uçaklar ( Yakın hava desteği, savaş uçakları gibi geliştirmeleri buradan)
• Hava Doktirini ( Havada uçaklarımızın kullanacağı savaş taktikleri)
• Mühendislik ( Araştırma hızımızı arttıracak elektrik müh. , Radyo, atomik araştırmalar burada)
• Endüstri ( Fabrika yapım hızı, endüstri şeklimiz, sentetik petrol, endüstrik araçlar bu kısımda)

1.3.1 Araştırma Endüstri detay

Araştırma kısmını size Uzaktan anlattım şimdi detay kısmına girelim.

Araştırma yaparken yandaki tarihe göre oynamak önemli, ne kadar erkenden araştırırsanız, araştırma sürenizde ona göre uzar. Eğer bonuslar veya bir taktiğiniz yoksa bunu tarihine yakın bir şekilde yapmak oldukça önemli.

Gelelim Endüstri Kısmına. Hangi ülke olursanız olun endüstri her zaman 1. öncelik olacaktır, çünkü verdiği bonuslar vazgeçilmezdir.

Kırmızı kısımda işaretlediğim alan Maksimum üretim verimliliğini arttırıyor. Peki Maksimum üretim verimliliği nedir? Oldukça Basit. Diyelim ki tank üretiyorsunuz normalde Maksimum %50 üretime ulaşabilirsiniz ama burada yaptığınız her araştırma %10 şeklinde bu sayıyı arttırıyor. Yani %60, %70 sayılarına ulaşabiliyorsunuz.

Kırmızının İçinde şöyle bir kısım var. Burası varyant değişikliğinde değiştirme hız bonusu sağlıyor. Mesela sizin Tiger tankınız var, savaştasınız ve bu tankın daha dayanıklı bir versiyonunu tasarladınız puanlarınızı kullanarak, eski tanklarınızın üretimini durdurup bunun bu varyantına geçmesini istiyorsanız bu önemli. Ancak Tiger tankınızı tamamen farklı bir model olan King Tiger modelini çevirme gibi bir durum yok. Sadece aynı tankların varyantlarına çevirme hızını arttırıyor. Araştırması gerekli değil bana kalırsa.

Mavi olarak seçtiğim alan endüstri kısmı, burası iki alana ayrılıyor. Soldaki, yoğunlaştırılmış endüstri sağdaki ise ayrık endüstri.
Bu endüstrilerin tamamen ortak olduğu iki kısım var.
Bölgelerinize yapabileceğiniz fabrika slotunu (alanını) arttıyor. Yani istanbul’a diyelim ki maksimum 10 fabrika yapabiliyorken artık 12 fabrika yapabileceksiniz. %20 bir artış var kısacası.
Ayrıca Tersaneleriniz üretim çıkışını %10 arttıyor.

Yoğunlaştırılmış endüstrinin tek bonusu Askeri fabrikalar %15 üretim verirken, ayrık endüstri ise askeri fabrikların üretimine %10 üretim çıkışı bonusu veriyor.

Ancak Ayrık endüstrinin ayrıca üretilecek şeyler değişirken maksimum verime gelme hızı bonusu, değiştirdiğinizde direk verim bonusu, Havadan saldırılara karşı defansif bonus vermekte.

Arasında kaldınız hangisini gitmem gerek? Ayrık endüstri Maksimum verime çok hızlı ulaşır ama yoğunlaştırılmış endüstrinin üretimi bunu zamanla geçer. Genel olarak Ayrık endüstri açık farkla iyidir, ancak eğer güçlü bir endüstriniz yoksa yoğunlaştırılmış endüstri gitmek belki size mantıklı gelebilir.

Örneğin Almanya gibi devletler hem havadan uçak bombalamalarına uğrayacağından, ayrıca tanklar, silahlar, uçaklar gibi araçlara hızlıca ihtiyacı olacağından ve yeni modellere hızlıca geçmesi gerektiğinden ayrık endüstri neredeyse bir zorunluluk. Ancak mesela Türkiye gibi bir ülkede yapacağınız taktik genelde 1 ve 2 tane oluyor, endüstrideki zayıflığınızdan dolayı. Yani genelde üreteceğiniz aletler hep aynı olacaktır, tank üretseniz bile üreteceğiniz tank bile 1 varyantı olacaktır, yani uzun oyun daha mantıklı olacağından ve üreteceğiniz araçların değişimi ancak silah veyahut tank olacaktır. Bu yüzden yoğunlaştırılmış endüstri bir seçenek olarak karşınızda olacak.

Yeşil kısımsa İnşaat kısmı. İnşaat hızını ve tamir hızınızı %10 arttırıyor. Sağdaki kısımlarsa kaynaklarınızın sayısını %10 artıyor.

Sarı kısmın sol tarafı rafinelerinizden petrol üretimini arttırırken sağ kısım rafinelerinizden ekstradan rubber almanızı sağlar. Pembe kısımsa her petrolden kazandığınız benzini arttırır.

1.3.2 Mühendislik

Mühendislikte endüstriye benzer şekilde oldukça önemli.
Kırmızı kısım ilk başta radyoyu bulmamızla başlıyor. Radyo askerlerimizin toplanma hızını arttırıyor. Geri kalansa Radyo kuleleri inşa etmemizi sağlıyor. Radyo kuleleri inşa ederseniz Havada uçaklarınızın verimliliğini ve düşman uçaklarını hızlıca bulmanızı, denizde düşman filolarını bulmanızı ve kara birimleri hakkında bilgi edinmenizi sağlıyor. Her seviyesini arttırdığınızda (Mesela Seviye 1 radyo kulesi inşa ettiniz, radyo kulesi 2. seviyeyi araştırdınız bunu kullanmak için aynı yere 2. kere radyo kulesini inşa edip seviyesini arttırmanız lazım.) radar alanı artıyor.

Soldaki pembe kısım araştırma hızımızı arttırıyor. Mavi kısımsa gemilere koyabileceğiniz ateş kontrol sistemi eklemenize olanak sağlıyor.

Sağdaki yeşil kısım atomik araştırma yapmanıza olanak sağlıyor. İlki araştırma bonusu verirken ikincisi Nükleer reaktör yapmanıza izin veriyor, üçüncüsü ise inşa ettiğiniz nükleer reaktörün atom bombası yapmasını sağlıyor.

Sağdaki pembe kısımsa deneysel roketleri araştırmanızı sağlıyor. İlki Roket silosu inşa etmenize izin verirken ikincisinde roket motorlarını bulup jet uçaklarına geçişinize olanak sağlıyor.

Burada sadece elektrik mühendisliğini (soldaki pembe kısım) kesinlikle ve kesinlikle araştırmalısınız. Radyo araştırılmalı. Belki atomik araştırma, gerisi ise tamamen oynadığınız ülkeye göre değişir.

1.3.3 Hava Doktrini

3 tane seçebileceğimiz Hava Doktrinimiz var. (Soldan Sağa)

• Stratejik Yıkım
• Savaş Alanı Desteği
• Operasyonel Bütünlük

Stratejik yıkım: Hava üstünlüğünü kaybetmeden Stratejik uçakların Verimliğini en fazla arttıran doktrin. Ayrıca bu doktrin Stratejik uçakların korumasında bonus veren tek, avcı uçaklarının çevikliğini arttıran iki doktrinden biri. Ayrıca Donanma görevinde %15 bonus veren tek doktrin. Özete gelirsek Stratejik Uçaklarla düşman fabrikalarını vurmayı amaç edinmiş, avcı uçaklarını da ikincil planda tutarken Yakın-hava desteğine ise pek destek vermiyor.

Savaş Alanı Desteği: Hava üstünlüğünü kaybetmeden Yakın-hava desteğini en fazla arttıran doktrin. Daha çok kara ordularının ilerlemesini kolaylaştırıp rakip zırhlı, mekanize veya topçu gibi birimlerini saf dışı bırakarak ordunun işini kolaylaştırmayı amaçlar. Stratejik bombalamada vasat bir doktrin ancak taktik uçaklarınızın da stratejik bombalamasına biraz bonus verse de elde tutulur bir avantaj sağlamaz.

Operasyonel Bütünlük: Hava üstünlüğünü feragat ederek stratejik bombalama hariç neredeyse her şeyden bonus verir. Hava üstünlüğünde kayıp yaşasa da fighterlara verdiği çeviklikle bunu yavaş yavaş kazanır. Taktik uçaklarının stratejik bombalamasına olanak sağlayarak daha çok tüm durumlara uyum sağlamaya çalışır.

Genel özete gelelim. Sadece doktrinleri hesaba katarak kaba bir karşılaştırma yapacağım. Eşit uçaklara sahip iki ülke birisi Savaş Alanı Desteği alırken diğeri Operasyonel Bütünlük alsın. Savaş alanı desteği hava üstünlüğünü domine edip kara ordularına büyük bir bonus sağlasa da Operasyonel Bütünlük’ün avcı uçakları yavaş yavaş hava savaşlarını kazanacağından sona doğru hava savaşının kazananı olan tarafı olacak, böylece hava üstünlüğü ona doğru kayacaktır.

Operasyonel Bütünlük ile Stratejik yıkım karşı karşıya geldiğinde hava üstünlüğü gene Stratejik yıkım tarafında olacak ve rakip fabrikalarını büyük ihtimalle yok edecektir. Hava savaşında Operasyonel bütünlük sadece daha efektif bir şekilde uçak tespit edebildiğinden dolayı diğer örneğime göre çok daha yavaş bir şekilde hava savaşını kazanacaktır. Tabi burada as pilotların ortaya çıkma olasılığı da Operasyonel bütünlük tarafında olduğundan şansa bağlı olarak bir adım daha öne çıkacaktır.

Savaş Alanı Desteği ve Stratejik yıkım karşı karşıya geldiğinde, Stratejik yıkım daha fazla tespit edip daha fazla uçak yönlendirse de karşısında daha çevik avcılar olacak. As çıkma olasılığı Savaş Alanı Desteği tarafında olsa da Stratejik yıkım hava üstünlüğünü rakibe kaybetmeden biraz yavaş olsa da avcı uçak savaşını kazanacak ve hava üstünlüğünde öne geçecektir. Ancak Yakın hava desteğinde büyük bir kayıp yaşayacağından kara orduları yine sıkıntıda olacaktır. Diğer taraftan karşı tarafta benzer şekilde fabrika kayıpları olup üretimde sıkıntı yaşayacak.

Uçakların Doktrine göre Öncelik Sıralaması
Stratejik yıkım: Stratejik Bombardıman, Avcı Uçağı, Naval Bomber (Donanma Avcısı/Bombardımanı)

Savaş Alanı Desteği: CAS (Yakın-Hava Destek Uçağı), Avcı Uçağı – belki Taktik bombardıman

Operasyonel Bütünlük: Avcı Uçağı, Taktik Bombardıman

Peki neden?
Stratejik yıkım, Stratejik uçakları kesinlikle göklere çıkarıyor. Avcı uçaklarında ise hava üstünlüğünü kaybetmeden avcı uçaklarını güçlendirse de sayı avantajını sağlamak konusunda sıkıntı yaşıyor.

Savaş Alanı Desteği, Yakın hava desteği ve taktik bombardıman uçaklarının verimini göklere çıkarırken, avcı uçaklarını güçlendirmek yerine sayı avantajı kullanmaya çalışıyor. Sayı avantajı ortalama (Operasyonel bütünlükte bunu kaybediyor) olsa da as pilotlar çıkarma konusunda oldukça iyi olduğundan dengeyi bunlara dayanarak sağlamayı amaçlıyor.

Operasyonel Bütünlük, tamamen Avcı uçaklarının savaş kabiliyetini yükseltmeyi amaçlıyor. Sayı avantajını en iyi sağlayan doktrin. Ama bunu yaparken hava üstünlüğünü kesinlikle gözden çıkarıyor. Yakın hava desteğini veya Stratejik bombalamayı ise Taktik bombardıman uçağının ortalama kabiliyetine bırakıyor.

1.3.4 Uçaklar

Soldan sağa

• Yakın-Hava Destek Uçağı
• Avcı Uçağı
• Donanma Avcısı

Yakın-Hava destek Uçağı: Yakın-hava desteği, Donanma saldırısı, Liman saldırısı görevlerinde kullanılıyor.

Avcı Uçağı: Hava üstünlüğü, Engelleme (Bombalama görevlerine karşı) ve ülkeye bağlı olarak Kamikaze görevlerinde kullanılıyor.

Donanma Avcısı: Donanma saldırısı, Liman saldırısı, araştırması yapılırsa havadan deniz mayınlama, havadan mayın temizleme görevlerinde kullanılıyor.

Soldan sağa

• Ağır-Avcı Uçağı
• Taktiksel Bombardıman Uçağı
• Stratejik Bombardıman Uçağı
• Keşif Uçağı

Ağır-Avcı Uçağı:Hava üstünlüğü, Engelleme (Bombalama görevlerine karşı) görevlerinde kullanılıyor.

Taktiksel Bombardıman Uçağı: Yakın-hava desteği, Donanma saldırısı, Liman saldırısı, Stratejik Bombalama araştırması yapılırsa havadan deniz mayınlama, havadan mayın temizleme görevlerinde kullanılıyor.
Stratejik Bombardıman Uçağı: Stratejik Bombalamada araştırması yapılırsa havadan deniz mayınlama görevlerinde kullanılıyor.
Keşif Uçağı: Keşif görevlerinde kullanılıyor.

Bunların dışında Taşıma uçağı mevcut.
Paraşütçü birliklerinizi kullanmanıza olanak sağladığı gibi, bu uçaklarla Hava takviyesi görevinde kullanabilirsiniz.

1.3.5 Donanma Doktrinleri

Evet, geldi sıra Donanma Doktrinlerine. Bunu Havadaki gibi çok detaylandırmadan anlatmaya çalışacağım.

Soldan Sağa;
Fleet in Being (Hazırda/Mevcut Donanma)
Trade Interdiction (Ticareti Kesme)
Base Strike (Ana saldırı)

Şimdi Gelelim nedir? Ne değildir?
Fleet in Being, Güçlü gemilere dayanıyor. Capital Ship gibi gemilerin saldırısını, savunmasını, organizasyonunu buffladığı gibi ayrıca Light Cruiser ve Destroyer gibi gemilerin denizaltı bulunurluğunu en fazla yükselten ve taşıma gemilerini en iyi koruyabilen doktrin. En sağ tarafı denizaltılar için meh bonuslar. Orta kısım Taşıma gemilerini koruma ve denizaltılarını bulmaya yönelikken, sol taraf Destroyer, Capital shipleri güçlendiren kısım.

Trade Interdiction (Ticareti Kesme)
Güçsüz bir donanmaya sahip olduğunuzu kabul edip elinizde bulunanlarla idare etmek veya olabildiğince düşük maliyetle fazla hasar diyebiliriz. En sağ taraf neredeyse tamamen Denizaltının görünmezliğini, denizaltının gemileri görmesini ve verimli bir şekilde yük gemilerini yok etmek amacı taşıyor. En iyi denizaltı doktrini. Orta taraf carrier, destroyer için organizasyon gibi bonuslar verse de çok kötü. Sol taraf ise hızlıca düşman yük gemilerini bulmak onları verimli bir şekilde etkisiz hale getirip donanmanızın görünmezliğini arttırmaya yönelik geliştirmeler, yakalandığınızda düşmanın az gemiyle savaşmasını sağlayarak, durumu kurtarıyor diyebilirim. Yani donanmadan pek bir şey beklemiyorsanız, denizaltılarla verim bazlı çalışmak için ideal diyebilirim.

Base Strike (Ana saldırı)
Uçak gemileri için tasarlanmış bir doktrin. Taşıma gemilerini korumaya, denizaltıları bulmaya yönelik en iyi olmasa da iyi bir doktrin. Uçaklarınız destek verebiliyorsa çok iyi değil ancak uçak desteği veremeyeceğiniz yerlere donanmanız açık ara güzel bir destek sağladığından açık denizleri kontrolünüz altına almanız çok olası oluyor. Uçakların gemi vurmada oldukça etkili olduğunu düşünürsek oldukça güçlü doktrinlerden. Sol taraf taşıma gemilerini korumada ve denizaltıları bulmak için güzel bonuslar veriyor. Orta kısım Fleet in Being ile tamamen aynı meh denizaltı bonusları. Sağ kısım ise durmadan verdiği Uçak gemisi bonusları ile donanmanızın ana çizgisini oturtan kısım.

1.3.6 Donanma

Destroyer: Daha çok denizaltı avlamak, ve donanmadaki diğer gemileri korumaya yöneliktir.
Mayın gemisi yapımı için kullanılabilir. Büyük gemilere karşı torpido kullanarak hasar verebilir. Yani Ticari gemileriniz olduğu yere koyarak denizaltıları engelleyebilirsiniz, eğer torpido ekleyip yüksek sayılarda üretime başlarsanız donanmanızın abilerini korumak için kullanabilir torpidoyla fırsat çıkarsa diğer büyük gemileri avlarsınız.

Cruiser: Ağır ve hafif olarak sınıflara ayrılıyor. Hafif olanları yine donanmanın büyük abilerini diğer küçük gemilere karşı savunmakta kullanılıyor, büyük gemileri vurmak içinse torpido kullanarak hasar verebiliyor. Silahlarıyla daha çok kendi sınıfında gemilerle çarpışıp onları yok edip ağır abileri ortaya çıkarmak için kullanılıyor.

Ağır olan versiyonları ise üretimi diğer ağır gemilere kıyasla daha az bir şekilde donanmanızın ana parçası oluyor. Daha çok düşman Screen yok etmeye yönelik. Peki, nedir bu? Yani Ağır gemileri koruyan Destroyer ve Hafif Cruiserleri silahlarıyla avlayıp ağır abilerin ortaya çıkartarak ağır gemilerin vurulması için pozisyon yaratmak amacıyla kullanılıyorlar.

BattleCruiser: Bu ise Battleship’in birazcık daha az dayanıklı, birazcık daha az üretimi ucuz ve biraz daha hızlı versiyonu. Genel olarak benzerler. Ana bataryaları Battleshiplerin zırhlarını delebilir. Zırh yerine hız tercih etmekte. Donanmanın ağır abilerinden.

Battleships: Ağır, dayanıklı ve güçlü gemiler. Donanmanın asıl ağır abisi. Oldukça dayanıklı, çoğu saldırıyı zırhıyla engeller, güçlü toplarıyla diğer gemileri ortadan kaldırır. Ancak burada şöyle bir sıkıntı var screen dediğim olayı yapan Destroyer ve Cruiser gemileri ortadan kalkarsa torpido denilen bir icat ortaya çıkıyor ve sizin, yıllarınızı vererek yaptığınız canım güzel gemiler bir anda ortadan kaybolabilir ve bu oldukça can sıkıcı olacaktır. Siz siz olun yanında küçük gemileriniz olmadan bu nadide parçaları denizlere kaptırmayın.

Super-Heavy Battleships: Çok ama çok zırhlı, Oldukça ağır ama bir o kadar güçlü gemi. Ama dediğim gibi bunun gibi çok ama çok maliyetli gemilerden max 1-2 tane yapabilirsiniz, ve en önemlisi bu gemileri koruyabilmek. Gidip bir kaza torpidosuna Super-Heavy Battleship kaybetmek…İşte bu sizi çok üzer.

Uçak Gemileri: İçine birazcık fighter bolca da naval bomber koyacağınız gemiler. Üretimi pahalı olduğundan dolayı önemliler. Büyük abileri vurmak için kullandığımız bu gemiler, AA (Yani Anti-air bulunun gemilere karşı çok efektif olmasa da gene de iyidirler.) karşı biraz sıkıntı çekiyorlar. Cas ve Naval Bomber arasından NB gitmeniz en mantıklısı. Başta Cas’ın vurma olasılığı fazla olsa da zamanla bunu kaybediyor üstelik Naval bomber’ın vurduğu hasarla arasında güzel bir fark var.

Denizaltı: Gizlilik konusunda uzmanlaşmış, üretimi oldukça ucuz ve gayet kullanışlı. Mayın denizaltısı yapıldığında görünmeden mayınlayabildiğiniz, açık denizlere saldığınızda düşman yük gemilerini batırıp durduğunuz, arada torpidolar düşman gemilerine çarptığında küçük kahkahalar arttıran can sıkıcı donanma parçaları. Vazgeçilmezler diyebilirim galiba.

Bunlar ise Gemilerinize eklemek istediğiniz topları seçip araştırdığınız mermilerin kuvvetini arttırabildiğiniz kısım. Hemen altında ise;
Gayet sağlam bonuslar veren araştırmalar ve mayınlar için geliştirmeler mevcut.

1.3.7 Savaş Doktrinleri (Birinci Kısım)

Evet, geldik asıl kısıma…

Burada 4 tane doktrinimiz mevcut…Soldan Sağa Sırayla

Mobile Warfare (Mobil Savaş)
Superior Firepower (Üstün Ateşgücü)
Grand Battleplan (Büyük Savaşplanı)
Mass Assault (Kitlesel Hücum)

Sırayla anlatmaya başlayayım.

Mobile Warfare (Mobil Savaş):
Adından anlaşılacağı üzere öncelik Hız. Birimlerine organizasyonu bolca veriyor. Bu ne demek? Dur durak bilmeden durmaksızın hatta savaşan birlikler. Ayrıca Tanklara durmadan verdiği Breakthrough ve organizasyonla daha uzun bir şekilde saldırıp daha iyi bir şekilde hatları yarıyoruz. Tüm birimleride hızlandırdığından akla gelen taktik kendini kolayca belli ediyor. Tanklarla hattı yar, askerlerle hızlıca yarılan hattan sız, düşman birliklerin etrafını çevir. Hat savaşı kesinlikle tavsiye etmiyorum, eğer olay yıpratma savaşına dönerse bu yol doğru yol değildir. Zaten uzun süre savaşabildiğinizden ekipman ve insan gücü kayıplarınızın artması endüstrinize büyük bir yük bindirir.

İlk ayrımda iki seçenek var. Sol taraf piyade ve mekanizelere organizasyon verirken sağ taraf tanklara organizasyon ve breakthrough veriyor. Açıkcası Mobile Warfare gidiyorsanız tankları kullanmayı göze almış olmalısınız. Mekanize birimlerin etkisi tanklar kadar değil. Bu kısımda tanklarınızı güçlendirmek daha mantıklı bir seçenek bana kalırsa.

Burasıda gayet çok açık bir seçenek. Sol taraf tamamen insan gücü verirken düşmanı tutmaya çalışıyorsanız işinize yararken modern blitzkrieg ise tank ve piyadeleri organizasyon vermeye devam ediyor.

Şimdi gelelim Mobile warfare avantajlarına. Önemli taktikleri erkenden açıyorsunuz. Hattı tutması için güzel bir piyade birliği ve hattı yaracak gözü kara tank birimleri oluşturmanıza olanak sağlıyor. Gücü gerçekten tam anlamıyla hıza bakıyor. Hızlıysanız, düşmanı yarıp geçiyor çevreliyebiliyorsanız sizi tutabilecek kişi yok.

Peki dezavantajlarına gelelim, birimlerinizi güçlendirmeye yönelik hiçbir bonus yok, birimlerinizin saldırısını hiçbir şekilde arttırmıyor keza tanklarda benzer şekilde. Bu da küçük vurucu tank birliklerinizin ana birliğinizi ilerletmesine bağlı olduğunuz anlamına geliyor, bu daha hat savaşı yapamamanıza sebebiyet veriyor. Arazi konusunda çok sıkıntılı, ivme kazanamadığınız herhangi bir durum direk yenilginiz. Dağlarda, bataklıklarda veya nehirler gibi arazilerde rakibiniz hazırlıklıysa hız pek bir işe yaramıyor. Yaramadığınız taktirde bu artık yıpratma savaşına dönüyor ve bu uzun vadede yenilginiz de diyebilirim.

Superior Firepower (Üstün Ateşgücü)

En sevilen doktrindir diye tahmin ediyorum. Tek kelime ile anlat derseniz Güç derim. Saf güç. Tamamen birimlerinizi güçlendiriyor. Tank, piyade birimlerini güçlendiren doktrin dememde sakınca yoktur. Modern hat savaşı denilebilir. Önemli taktikleri de hızlıca kazandırdığından genel anlamda oldukça iyi bir doktrin.
Sol taraf Birlik içindeki topçuları güçlendirirken sağ taraf destek birliklerinize organizasyon veriyor. Eğer klasik birliklerle oynuyorsanız destek birlikleri tarafını seçmek daha mantıklı. Topçu tarafında iyi bir fayda sağlamak istiyorsanız normalden fazla topçu kullanmanız gerekiyor. Genel anlamda burada destek birlikleri tarafından gitmek sizin için çok daha karlı olacaktır.

Hava savaşı veyahut Şok ve korku kısmı biraz tartışmalı :D. İkisi arasında kalıp herhangi birini seçseniz, çok büyük bir sıkıntıyla karşılaşmazsınız çünkü ikisininde kelimenin tam anlamıyla iyi bonusları var sadece burada ne seçmemiz gerektiğini bilmeliyiz. Sol taraf ordunuzun genel anlamda ZIRHLARI olan birliklere karşı (mekanize, tanklar vb.) birimlere karşı gücünüzü arttırıyor. Yani eğer tanklara karşı sıkıntılı durumdaysanız işinize yarayabilir ve burada şöyle güzel bir bonus daha var o da Hava üstünlüğü vermesi. Evet garip, ama kesinlikle güçlü %20 hava üstünlüğü öyle kolay yutulan bir bonus sayılmaz. Sağ tarafa gelelim, genel olarak ordumuzun Soft yani yumuşak saldırısını buffluyor, soft birimlerse piyadeler. Yani karşınızda büyük bir insan kütlesi varsa onları daha fazla parça pinçik etmek için ideal. Gözcüler için verdiği bonus güzel bir ekstra, taktik olarak üstün gelmek işinize oldukça yarar.

Genel avantajlara gelelim, düz hesapta en güçlü birimleri oluşturmanıza olanak sağlıyor. Birliklerinize topçu birimler eklemek gereklilik, tam gücünü ortaya çıkarmak içinse uçak ve tanklarla desteklemek gerekli. Güçlü bir ekonominiz yoksa sıkıntı değil hala çok işinize yarar ancak tam gücünü kullanmadığınız anlama gelir. Dediğim gibi Piyade ve Tank birimleri en güçlü olan doktrin, destek birimleri kullanmanız önemli çünkü dikkate değer bir şekilde birimlerinizi güçlendiriyor. Hat savaşlarında veyahut yıpratma savaşlarında kesinlikle avantajını belli ediyor.

Dezavantajlarına gelelim, Saldırıdan çok savunarak saldıran bir doktrin. Hat tutsa bile yarma konusunda iyi değil. Tanklarınızla bir noktadan yarmak konusunda kesinlikle kötü, çünkü verdiği breakthrougt bonusu çok az, bu da hat-hat ilerlemeniz gerektiği anlamına geliyor. Kısacası ordunuza yol açan yine ana ordunuz oluyor. Ordunuz ilerleyemediği noktada, saldırıya tekrardan hazırlanmak için duraksamanız gerekli bu da rakip için hazırlanmak anlamına geliyor. Kesinlikle hızlı değil ancak güçlü bir ordu kuruyorsunuz.

1.3.7.2 Savaş Doktrinleri (İkinci Kısım)

Grand Battleplan (Büyük Savaşplanı)
Birinci dünya savaşında kullanılan savaş doktrini. Kelimenin tam anlamıyla cephe tutuyorsunuz. Doğal olarak yaşlı bir doktrin, bu da beraberinde yavaşlığı getiriyor. Saldırmak için beklemeli ve iyi bir şekilde hazırlanmalısınız eğer emin değilseniz beklemek çok daha mantıklı. Cepheyi tutuyorsanız hazırlandığınız anda sizden güçlüsü yoktur. Savunma konusunda kesinlikle iyi ancak saldırırsanız bu bonusları kaybedersiniz. Bu yüzden ele geçireceğiniz hattı belirleyip saldırıp, kademe kademe durmalı, ardından saldırıya devam etmelisiniz, yıpratma savaşında kesinlikle iyidir bunu kullanmakta tereddüt etmeyin. Topyekün ve durmadan saldırmak tüm hattınızın parçalanmasıyla sonuçlanırsa hattı tutmak sizin için çok zor olabilir, bunun olmamasına özen gösterin. Ama çok esnektir. Sizi kısıtlamaz veya zorlamaz bu da her konuma uyum sağlamanıza olanak verir. Dar cephelerde etkisini daha hızlı gösterir, büyük cephelerde sıkıntı yaşayabilirsiniz.

Assault veya Infiltration arasında kaldık gene. Assault genel anlamda daha iyi planlama, daha iyi yarma benzer organizasyon veriyor. Infiltration ise gece savaşlarında, tedariğin zor olduğu bölgelere karşı verdiği bonus ve izcileri geliştiriyor. İzci birimleri geliştirmesi burada o kadar etkili değil benzer şekilde bölgede tedariğin zor olması da o kadar sizi etkilemiyor. Çok rahat birlik kompozisyonları oluşturabildiğinizden bölgeye uyum sağlamak çok zor değil. Gece saldırısı güzel bir bonus, ama tamamen bunun için bu yolu tercih edilmeli mi bilemiyorum. Genel anlamda Assault gidilmesi tarafındayım.

Avantajlara gelelim, dediğim gibi ordu tasarlarken sizi çok rahat ettirir, bu yüzden neredeyse her ülke tarafından seçilebilir. Endüstrisi güçlü olandan tutun zayıf olana hepsiyle işe yarar. Savunma konusunda çok iyidir. Yıpratma savaşında da benzer şekilde sıkıntı yaşamaz. Dar alanları tutmada iyidir. Hazırsanız rakibiniz size karşı büyük sıkıntılar çeker. Tedariği zayıf bölgelerde iş yapar çünkü ordu güçsüz birimler bile hazırlarsa savunmakta iyi olduğundan etkisi ortaya çıkar. Burada unutmadan geçmek istemiyorum, Assault gidildiğinde Motorizeye organizasyon verdiğinden tank birimleri de beraberinde hatrı sayılır şekilde güçlenir. Hazırlanmış saldırılarda fena olmayan bir breakthrougt veriyor, bu da ilerlemeniz için önemli bir etki oluyor.

Gelelim dezavantajlara, savaş taktikleri konusunda kötü. Çok geç asıl taktikler açılıyor bu da sizin birincil sıkıntınız oluyor. Saldırıya başladığınızda bonuslarınız yavaş yavaş gidiyor bu da uzun süreler boyunca saldırmanızı engelliyor benzer şekilde planınız saldır-dur moduna sokuyor sizleri. Bu yüzden saldırırken düşünmek gerekli, ilerlediğiniz taktirde yeni topraklara geçip cephe kazmaya vaktiniz olacak mı? Veya bunu yapmanıza olanak sağlayan birimleriniz var mı? Çünkü ilerlediğinizde orada gücünüzü kazanmanız için vakit gerekiyor eğer bu vakti sağlayamazsanız ve karşısı yarmak konusunda uzmanlaşmış ise ilerlemek pek mantıklı olmayabilir. Cephelerde kesinlikle hazır olmalısınız, ekstradan açılan bir cephe tüm savaş planlarınızı tekrardan oluşturmanız anlamına gelebilir. Kesinlikle çok yavaş, biraz daha hızlanmak istiyorsanız destek olarak radyo birlikleri kullanmanız size hız sağlayabilir.

Mass Assault (Kitlesel Hücum)
Söylemek gerekirse diğer doktrinler arasında en güçsüz olanı. Ne hız, ne güç, ne organizasyon veriyor ama şöyle de birkaç etkisi var anlatayım. Tedariği zor olan bölgelerde kesinlikle sıkıntı yaşamıyor, hızlıca asker basmanızı başta destekliyor. Bu iki kelimeyle kendisini çok belli ediyor zaten. Eğer bekleyen çok askeri personel varsa, bunları neden sahaya sürmeyelim? Adlı soruyla maceramız başlıyor. Hızlıca asker basıp, bunların üst üste koymak tedariği zorlaştırsa da tedariğin zorlaşması açıkçası… pek sizi etkilemiyor? Kısacası tokatlanacak birim sayısı arttırıyorsunuz ve düşmanızın tokatlamaktan yorulmasını sağlıyorsunuz. Gayet basit bir yöntem, yıpratma savaşının babası diyebilirim.

Sağ taraf daha çok nüfus, benzer piyade bonusları veriyor, saldırı konusunu kesinlikle irdelemiyor ve rakibin topraklarınızda olması gerekiyor tam veriminde kullanabilmek için. Sol taraf Deep battle’la gelirsek, kesinlikle çok güçlü değil. Ortalama olarak geliştiriyor, tanklara organizasyon veriyor ama idare eder, piyadeye organizasyon veriyor gene idare eder derecesinde. Bu da genel anlamda sizi idare eder konuma sokuyor, burada asıl tedarik tüketmeyi azaltmakta verdiği bonuslar elle tutulur ki bu zaten ana taktiğimiz.

Avantajlarına gelelim. Kesinlikle ülkenin hızlıca silahlanmasına cepheye hızlıca ordu yığmamıza ve bu ordu yığmayı da destekliyor. Genel anlamda ordu yığmak pek mantıklı değildir çünkü efektif olamazsınız ama bu doktrinde ana üstünlüğünüz sayı ve bunu size kullanmanıza olanak sağlatıyor. Tanklara birazcık yarma bonusu verdiğinden yarma harekatı denenebilir. Birliklerinize istenilirse normalden fazla birlik koyabilmeniz de olayın fantezisi. Tamamen sayı avantajı ama kesinlikle nüfus bir gereklilik. Çünkü üstünlüğü sadece sayıdan sağlıyor başka bir şeyden değil.

Dezavantaj kısmına geldik, güçsüz. Hiç öyle sağlam bir bonus vermiyor. Tüm arazilerde çalışır vaziyettesiniz ama vasat birimlerle çalışır vaziyettesiniz. Karşı saldırı için umut verse de kazanamıyorsanız çok da zorlamamak gerekiyor. Taktikler konusunda da gene kötü, karşı cevap veren taktikler geç açılıyor. Yani vasat her anlamda. Hızlıca cepheye asker atmak istiyorsanız seçin, fabrika bir gereklilik değil ama nüfus kesinlikle gereklilik. Yıpratma savaşı oynamak dışında bir esprisi olduğu söylenemez.

1.3.8 Topçular

Sol tarafta AA yani anti-air(Anti-hava) mevcut. Adından anlaşılacağı üzere ordumuza anti-hava topları donatıp birliklerimizin uçak düşürmesine olanak sağlıyoruz.

Orta kısım Topçu kısmı, bu zaten orduların bel kemiği topçuları oluşturuyor. Araştırması zorunluluk diyebilirim. Roket kısmıysa genelde unutulmaya yüz tutmuştur. Geç açılması ve gücünü oyun sonuna saklamak durumunda olduğundan çoğu kişi araştırmaz. Saldırı konusunda daha iyi olsa da savunmada biraz eksik kalır ve zırhlı birimler karşısında biraz zorluk çeker. Çok büyük etkisi olmadığından bu genelde bu masrafa oyuncular girmek istemez.

Anti-Tank ise adından anlaşılacağı üzere, birimlerinizin tanklara karşı işe yarar hale getirmenize olanak sağlıyor.

1.3.9 Tanklar

Tanklar ve tanklar. Başlayalım sırayla o zaman.
En solda amfibi tanklar var. Adından anlaşılacağı üzere su üzerinde sıkıntı yaşamıyor. Çıkarma yaptığınızda yüksek, nehir ve bataklıkta da iyi bonusları var. Doğal olarak diğer tanklara karşı güçsüz olsa da arazisel olarak kazandığı bonuslardan dolayı potansiyelinin üzerine çıkabiliyor. Tamamen olduğu konuma dayalı. Rakip tanklardan uzak, karşı piyadelere karşı belli arazilerde çok efektif olabilir.

Hafif tanklara gelelim. Potansiyeli sınırlı, rakip tanklara karşı pek şansı yok. Arazisel şartlara karşı azaltılmış cezası olsa da hala yeterli değil. Karşı piyadelere karşı kullanabilir, hızlıca yarabilir olduğundan elde tutulabilir olsa da genel olarak pek kullanılmaz. Ordunun bel kemiğini oluşturacak bir ana hat tankı değildir kısacası.

Orta tanklar gelirsek. Ana tank birliklerimizi oluşturduğumuz birimler. Her durum için ortalama yetenekleri bize olabildiğince avantaj sağlar. Hem savunma ve hem saldırı görevini üstlenebilir. Karşı rakip tanklar için kullanılabilir. Kısacası tank denilince akla gelen birimler.

Ağır tanklar. Düz mantıkta güçlü olsalar da arazi devreye girince çok büyük debuff ekleniyor. Hızlı değiller. Bu da benzer şekilde çok durumsal bırakıyor sizi. Rakip tanklarını vurmak için kullanılabilir, ancak piyadeleri yarmak için gereksiz aşırı masraftır. Fortlara karşı bonusu olduğundan, bu tür bölgeleri yarmak için kullanılabilir. Savunmak için kullanmak mantıklıdır. Tanklar genelde arazilerde saldırı debuffları alır bu yüzden ağır tanklar savunmak için kullanabilecek en güçlü tank tipi derdim super heavy olmasaydı :D.

Süper-Ağır Tank: Fortlara karşı çok büyük bonusu var. Benzer şekilde savunmada en güçlü tank. Ama diğer konularda kesinlikle sıkıntılı, çok büyük debuff yiyor neredeyse çoğu arazi tipinde ceza yemese bile çok pahalı bir üretimi olduğundan rakip tanklar varsa kullanılabilir. Bu da Süper-ağır tankları çok durumsal yapıyor. Fantezi dışında üretilmiyordur diye tahmin ediyorum 😀

Modern tanklar: Adından belli olacağı şekilde oyundaki ulaşılabilecek en iyi tank modeli, ancak üretilmez. Oyun o döneme kadar genelde sürmez. Bu yüzden genelde orada araştırılmayı bekler.

1.4.0 Destek Birlikleri

En baştan Sırayla;
Mühendis birliği geliyor. Ordunuza belli arazilerde saldırı,hız ve savunma bonusu veriyor. Hızlıca cephe kazabilmenizi sağlıyor. Orduya büyük çoğunlukla eklenir.

Gözcü Birliği: Ordunuzun arazilerde hızlıca hareket etmesine olanak sağlıyor. Gelişmiş izcilerle rakibinizdeki genaralin taktiğini çözüp karşı taktiğiniz varsa bunu uygulamasını sağlıyor. Böylece daha efektif bir şekilde karşı taktik yapabiliyorsunuz. Orduya büyük çoğunlukla eklenir.

Askeri Polis: Yerel bölgelerde isyanları bastırmanızı sağlar. Garnizon birimlerine eklenebilir. Ama genel olarak pek kullanılmaz.

Bakım Birliği: Silah, Top, tank vb. aletlerin daha uzun süre yıpranmadan kullanmanıza olanak sağlar. Genellikle pahalı oyuncakları (tanklar gibi) daha az kaybetmek için büyük çoğunlukla tank birimlerine eklenir.

Saha Hastaneleri: Ordunun kayıplarını azaltmak için kullanılır. Ordudaki askerleriniz daha az kayıp verir benzer şekilde daha tecrübeli askerler olur elinizde. Nüfus azsa tercih edilebilir ama pek kullanılmaz.

Lojistik Birliği: Ordunun tedariğini güçlendirir, böylece tedarik daha kolaylaşır. Kötü araziler için kullanılabilir ama pek tercih etmezler kullanmayı.

Sinyal Birliği: Ordunuzun daha hızlı toparlanmasını, daha hızlı planlama yapmanızı sağlar. Bu da pek kullanılan bir birim değil. Belki GBP için, ama yinede belki.

Motorize araştırılmadan Saha Hastaneleri, Lojistik Birliği,Sinyal Birliği. Radyo araştırılmadan da Sinyal Birliği araştırması yapılamaz.

1.4.1 Askeri Teçhizatlar

İlk başta askerlerimizin savunmasını ve yarmasını güçlendiren destek silahları var. Etkiler araştırdığınız gibi gelir.

Altta ise silahlar var. Silah modifikasyonları direk etki etse de silahları üretmeniz gerekir. Burada en etkili araştırma Gece görüşüyle, anti-tank silah araştırmalarıdır. Oldukça etkilidir.

Motorize Major ülkeler için bir gerekliliktir. Mekanize ise genelde tercih edilmez, Zırhlı araçlar çöllerde etkili olsada çok durumsal araçlar olduğundan yine pek tercih edilmez.

Bu kısımda ise Özel Kuvvetler var. Nehirden veya çıkartmalarda bonuslar kazanan amfibi piyadeler. Kargo uçaklarıyla atılabilir paraşütçüler, ve dağlarda etkili olan dağ piyadeleri var. Altındaki ise bu özel kuvvetlerin soğuk ve sıcağa bonuslar verdiği gibi özel birimleri kuvvetlendiren bonuslar var.

Burada bir not: Özel birimler, sahada bulunan birimlerine oranla belli sayılarda üretilebilir.

1.4.2 Endüstri, İnşaat Rehberi (Bekleniyor)

Devamı potansiyel bir gelecekte gelme ihtimali var. Belli değil eğer zaman bulunursa eklenecek.